"ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ"ΚΑΙ ΠΛΑΤΩΝ ΠΑΤΕΡΕΣ ΠΑΣΗΣ ΜΑΣΩΝΙΑΣ=ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΜΥΗΤΟΥΣ "ΒΕΒΗΛΟΥΣ"ΤΩΡΑ ΠΩΣ ΟΙ ΒΕΒΗΛΟΙ ΤΟΥΣ ΕΝΟΧΛΟΥΝ?

Η ΜΕΓΑΛΗ ΣΤΟΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΕΚΤΟΝΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ "ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ"


ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ
Το ανωτέρω τεκτονικό περιοδικό (σημερινή ονομασία ΤΕΚΤΟΝΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ) από την ίδρυσή του και την πρώτη κυκλοφορία του το 1882 έχει διανύσει μία πολυτάραχη πορεία μέχρι τον Μάρτιο του 1941 και μία απρόσκοπτη και ανοδική πορεία από το 1950 μέχρι σήμερα.
Η σύντομη ιστορική αναδρομή ξεκινά με τον πρόεδρο της Στοάς «Πυθαγόρας» Εμμ. Γαλάνη, ο οποίος ιδρύει και εκδίδει το 1882, το πρώτο και μοναδικό τότε ελληνικό τεκτονικό περιοδικό υπό το όνομα «Πυθαγόρας», ως δημοσιογραφικό όργανο της Στοάς. Το απόσπασμα από τα πρακτικά της Στοάς, που αφορά στην απόφαση για την έκδοση του περιοδικού «Πυθαγόρας» και την εισηγητική έκθεση που υποβλήθηκε στη Μεγάλη Ανατολή (την τότε Ανώτατη Ελληνική Τεκτονική αρχή), έχει ως ακολούθως:
«Εν Αθήναις τη 4 Ιανουαρίου 1882:
Προς την Μεγάλη Ανατολή της Ελλάδος
Η Στοά «Πυθαγόρας» διανύσασα ήδη έτος από τη ιδρύσεώς της,……προς ωφέλειαν δε των μελών οίτινες των αναγκαίων στερούμενοι βιβλίων ευρίσκονται εν παντελή αγνοία των αρχών της Αδελφότητος και πλείονα γνώρισιν της Μεγάλης Ανατολής της Ελλάδος εν τη αλλοδαπή απεφάσισαν, τη εγκρίσει και αποφάσει της Μεγάλης Ανατολής της Ελλάδος, την έκδοσιν δελτίου μηνιαίου «ο Πυθαγόρας» όπερ ου μόνον θα εμπεριέχη άρθρα προς διδασκαλίαν των μελών αλλά θα χρησιμεύση και προς δημοσίευσιν των εργασιών της…..
Υποσημειούμαι μετά του Αδελφικού ασπασμού Ο Πρόεδρος» (Πυθαγόρας, 3(1882), 90)
Όλα τα μέλη της Αδελφότητας και ειδικότερα, τα μέλη της Στοάς του «Πυθαγόρα», το στηρίζουν παντοιοτρόπως, ενώ λαμβάνονται επαινετικές επιστολές σχετικές με τη θεματολογία του, από Τέκτονες του εξωτερικού προς τους οποίους και αποστέλλεται. Αναγνωρίζεται ως το επίσημο δημοσιογραφικό όργανο της Μεγάλης Ανατολής της Ελλάδος και του Υπάτου Συμβουλίου.
Στην αρχή εκδίδονται 12 τεύχη ετησίως. Στο έντυπο αυτό, καταχωρούνται όχι μόνο πρακτικά των συνεδριάσεων, αλλά και τυπικά και οι Κανονισμοί της Αδελφότητας, μέχρι και του 33ου βαθμού. Στο τέλος του έτους 1884 διακόπτει για λίγο την έκδοσή του. Κατά το έτος 1886, μετά την αναστολή της λειτουργίας της Στοάς, παύει και η έκδοσή του. Επανακυκλοφορεί τον Ιανουάριο του 1888 με ένα τεύχος. Κατά το έτος 1889 κυκλοφορούν δύο τεύχη. Η ύλη καλύπτεται, μεταξύ των άλλων, από δημοσιεύσεις ομιλιών μελών της Στοάς του «Πυθαγόρα», ενώ για πρώτη φορά δημοσιεύεται Τεκτονικό Λεξιλόγιο. Κατά το 1890 κυκλοφορεί μόνον ένα τεύχος. Ενώ το 1892 διακόπτει και πάλι την έκδοσή του. Κατά το 1897 εκδίδονται τρία μόνον τεύχη. Όμως η διεύθυνση του περιοδικού δημοσιεύει έκκληση προς τους απανταχού του κόσμου τέκτονες εξιστορούσα τις βιαιοπραγίες της Κρήτης. Το 1902 εκδίδεται ένα τεύχος. Κατά το 1907 εμφανίζονται δύο μόνον φυλλάδια, όπου καταγράφονται οι θηριωδίες που εκτελούνται στη Μακεδονία και τη Θράκη. Αποτέλεσμα των ενεργειών αυτών υπήρξαν οι δημοσιεύσεις αυτών των βιαιοπραγιών στο τεκτονικό περιοδικό «The Masonic Herald» no1, όπου αφιερώνονται πολλές σελίδες στα γεγονότα (Πολλάτος,129). Τέλος κατά το έτος 1908, εκδίδονται τέσσερα τεύχη.
Μετά την επαναλειτουργία της Στοάς το 1909, επαναλήφθηκε η έκδοσή του, με πέντε φυλλάδια, ενώ το 1910 και 1911 εκδόθηκαν τέσσερα φυλλάδια. Το 1912, σταμάτησε λόγω της γενομένης επιστρατεύσεως. Κατά το 1913 αποχώρησε και ο ιδρυτής του Εμμ. Γαλάνης.
Τον Ιανουάριο του 1923 αναλαμβάνει την διεύθυνση του περιοδικού ο πρώην πρόεδρος της Στοάς του «Πυθαγόρα» Αλ. Αλεξανδρόπουλος, ο οποίος και το επανεκδίδει τακτικότατα (Πυθαγόρας 1923,1,4-6). Ο ίδιος επιμελήθηκε την έκδοσή του μέχρι τον Ιανουάριο του 1932. Τότε ο Αλεξανδρόπουλος ήλθε σε συμφωνία με τον πρόεδρο της Στοάς «Πυθαγόρα» Αν. Στούπην και εκχώρησε την έκδοση και στα δύο Τεκτονικά σώματα, ως κοινό περιοδικό με το διακριτικό όνομα «Πυθαγόρας –Γνώμων», ενώ την εποπτεία θα είχε κοινή επιτροπή (Πυθαγόρας, Σεπτέμβριος 1931 -Γνώμων, Α΄ 1931,1,250). Το περιοδικό συνέχισε κανονικά την έκδοσή του μέχρι και ολόκληρο το έτος 1939. Πριν την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου εκδίδεται τον Φεβρουάριο του 1940 ένα τεύχος του τόμου Θ΄ και μετά εκδίδεται ο τελευταίος μέχρι την επανέκδοσή του το 1950- τόμος Ι΄ τον Μάρτιο του 1941.
Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του περιοδικού, παράλληλα με τα τεύχη του, ιδιαίτερα κατά την δεύτερη περίοδο, η συντακτική επιτροπή προχώρησε κατά διαστήματα και στην έκδοση παραρτημάτων, τα οποία διέθετε ταυτόχρονα. Είναι γνωστά τα παραρτήματα των Αντ. Ανδριανόπουλου (Βιωτικής και Βιωτικαί υποθήκαι-Ιανουάριος 1924), Δ. Π. Καλογερόπουλου (Λόγος επί τη εαρινή Ισημερία και τη επετείω του Ελληνικού Έθνους-Απρίλιος 1925) και Μηνά Αυθεντόπουλου (Τεκτονική εορτή της εν Κωνσταντινουπόλει Στοάς «Αρμονία» επί τη τεσσαρακονταετία της διδασκαλίας-Ιούλιος 1930). Κατά το έτος 1950 γίνεται αποδεκτή από το Συμβούλιο της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος, πρόταση της Στοάς «Βυζάντιον», για την έκδοση νέου περιοδικού με τίτλο «Τεκτονικό Δελτίο» το οποίον άρχισε να εκδίδεται στην αρχή με μεγάλες δυσκολίες παρ’ όλη τη συμπαράσταση από τα μέλη όλων των Στοών. Ιδιαίτερα σημειώνουμε την αμέριστη βοήθεια και ανταπόκριση του μέλους της Στοάς «Πυθαγόρας» Παύλου Καρανίκα, ο οποίος με τις ομιλίες του, πολλές από τις οποίες κοσμούν τα αρχεία παλαιών μελών, όπως επίσης και με πλήθος μεταφράσεις ομιλιών από Αγγλικά τεκτονικά περιοδικά, στήριξε και διατήρησε σε υψηλό γνωστικό επίπεδο το περιοδικό.
Η μετέπειτα πορεία όμως του περιοδικού είναι λαμπρή. Εκδίδεται ανελλιπώς με τίτλο ΤΕΚΤΟΝΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ χωρίς καμία διακοπή μέχρι σήμερα και ευρίσκεται στα χέρια, τις βιβλιοθήκες αλλά και τις καρδιές όλων των μελών των Ελληνικών Στοών. Ιδιαιτέρως επισημαίνεται η ανανεωμένη μορφή και το αξιόλογο περιεχόμενο του περιοδικού.
Η Στοά «Πυθαγόρας» εξέδωσε και βιβλία ως παραρτήματα του περιοδικού «Πυθαγόρας» με το γενικό τίτλο «Τεκτονική Βιβλιοθήκη του Συλλόγου Πυθαγόρας» (Πυθαγόρας –Γνώμων, 1938,13). Εξέδωσε, κατά το έτος 1882, τρία τεύχη. «Αρ.1 Κατάρτησις τον Α΄ βαθμόν», «Αρ. 2 Κατάρτησις στον Β΄ Βαθμόν» και «Αρ. 3 Κατάρτησις στον Γ΄ Βαθμόν». Παράλληλα εξέδωσε τεκτονικά ερμηνευτικά κείμενα, πρωτότυπα ή μεταφράσεις από αγγλικά και γερμανικά βιβλία, που δημοσιεύτηκαν σε ευάριθμα τεύχη του περιοδικού. Λίγο αργότερα εκδίδονται μια σειρά βιβλίων με τεκτονικές ομιλίες του Παν. Καλογερόπουλου, Ομιλίες. τεύχ. Α΄, Β΄, Γ΄(Αθήνα 1920) και τευχ. Δ΄(Αθήνα 1922).
Τα ιστορικά στοιχεία είναι από το βιβλίο «Έργα και ημέρες μελών της Στοάς ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ αρ. 8. Λεύκωμα των 125 χρόνων 1881-2006». Αρχειακή έρευνα -κείμενα Στ. Μουζάκης (Αθήνα 2006), σελ. 48-50.
ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΟΥ ΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ ΔΕΛΤΙΟΥ ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ
Η σύγχρονη μορφή ηλεκτρονικής απεικόνισης του πάσης φύσεως αρχειακού υλικού, η συνεχώς διευρυνόμενη χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών και η διάδοση στους Έλληνες Ελευθεροτέκτονες του τεράστιου πνευματικού έργου που έχει δημοσιευθεί στο Περιοδικό ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ -σε όλες τις ιστορικές μορφές του- δημιούργησαν την ιδέα του έργου αυτού.
Σκοπός του έργου είναι η απόκτηση από όλες τις Στοές αλλά και τα μέλη/χρήστες Ηλεκτρονικών Υπολογιστών, όλων των προηγουμένων τευχών του ΠΥΘΑΓΟΡΑ σε ηλεκτρονική μορφή, μαζί με το λειτουργικό πρόγραμμα που απαιτείται, στα οποία θα μπορούν να προσθέτουν εύκολα τα επόμενα τεύχη τα οποία θα εκδίδονται και σε ηλεκτρονική μορφή.
Η πρόσβαση στο αρχείο, γίνεται εύκολα μέσω προηγμένου λογισμικού, που αναπτύχθηκε ειδικά για τον ΠΥΘΑΓΟΡΑ και εκτός της δυνατότητας απεικόνισης των τευχών μέσω του πίνακα περιεχομένων, προσφέρει αυξημένες λειτουργίες αναζήτησης κατά Συγγραφέα, Στοά, Φορείς-Οργανισμούς, Λέξεις-Κλειδιά και Θεματικές Κατηγορίες. Στις δυνατότητες του λογισμικού συμπεριλαμβάνονται οι επιλογές εκτύπωσης ανά άρθρο και ανά τεύχος.
Η ψηφιοποίηση, αποδελτίωση και επεξεργασία των 8.000 σελίδων, η δημιουργία του εξειδικευμένου λογισμικού και η μεταφορά των σε οπτικό δίσκο, καλύφθηκε μέσα από εθελοντική εργασία άνω των 5.000 ωρών από μέλη της Αδελφότητας, με εξειδίκευση και πείρα στην πληροφορική. Η τεράστια προσφορά εργασίας από τα μέλη της εθελοντικής ομάδας υπερκάλυψε το απαγορευτικό, για τέτοιου είδους έργα, πραγματικό κόστος.
Το έργο εκτελείται σε 3 ενότητες με την αντίστοιχη έκδοση DVD:
Η 1η ενότητα περιλαμβάνει τα τεύχη του περιοδικού των ετών 1982 έως και 2005 καθώς και τα τεύχη της Εφημερίδας της Αδελφότητας των ετών 1975-1978. Το DVD της ενότητας αυτής έχει ήδη εκδοθεί.
Η 2η ενότητα θα περιλαμβάνει τα τεύχη του περιοδικού των ετών 1950 έως και 1981 με χρονικό ορίζοντα έκδοσης τον Σεπτέμβριο του 2007.
Η 3η Ενότητα θα περιλαμβάνει τα τεύχη του περιοδικού των ετών 1882 έως και 1940. Ο χρονικός ορίζοντας της έκδοσης εξαρτάται από την ανταπόκριση για τον δανεισμό στη Βιβλιοθήκη της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος όσων μελών αλλά και μη μελών της Αδελφότητας, διαθέτουν στις ιδιωτικές τους συλλογές τεύχη του Τεκτονικού Περιοδικού ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ της περιόδου 1884 έως και 1922. Η συμβολή τους στην προσπάθεια αυτή θα είναι καθοριστική και άξια κάθε επαίνου.
Το έργο αυτό υλοποιείται υπό την αιγίδα και την αμέριστη συμπαράσταση του Συμβουλίου της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος.